Stereotypy i brak realnej pomocy

2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Święto to zostało ustanowione przez przedstawicieli państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych pod koniec 2017 roku. Jego zadaniem jest podnoszenie świadomości społecznej na temat autyzmu. Niewiele osób jednak wie, że dzień ten w obecnej formie jest krytykowany przez społeczność osób ze spektrum autyzmu.

Pierwszą kwestią jest kolor niebieski jako symbol autyzmu. Kolor ten został spopularyzowany przez kontrowersyjną organizację Autism Speaks. Organizacja ta jest znana między innymi z traktowania autyzmu jak coś, co trzeba wyleczyć i ze szkodliwych kampanii społecznych takich jak „I Am Autism”, która opisuje autyzm jako coś, co „działa szybciej niż pediatryczne AIDS, rak i cukrzyca razem wzięte, a jeśli jesteś w szczęśliwym związku małżeńskim, sprawi, że twoje małżeństwo się rozpadnie”. Organizacji zarzuca się również brak osób ze spektrum autyzmu w zarządzie do 2016 roku i przeznaczanie jedynie kilku procent budżetu na pomoc rodzinom osób autystycznych. Kolor niebieski tworzy również stereotyp mówiący, że autyzm dotyczy jedynie mężczyzn. Zaburzenie to faktycznie częściej jest diagnozowane u mężczyzn niż u kobiet, ale stereotyp ten może utrudniać kobietom uzyskanie diagnozy i w rezultacie prowadzić do niepotrzebnych trudności w ich życiu. Do reprezentowania osób ze spektrum autyzmu lepszym wyborem jest kolor czerwony lub złoty – symbol złota „Au” w układzie okresowym pierwiastków reprezentuje dwie pierwsze litery słowa „autyzm”.

Kawałek puzzli jako symbol autyzmu również jest przedmiotem krytyki. Został on zaproponowany przez brytyjskie Narodowe Towarzystwo Autystyczne w 1963 roku. Symbol ten sugeruje, że osoby ze spektrum autyzmu „mają brakujące kawałki”, są „zagadkowe” albo „nie pasują”. Początkowo symbol puzzli zawierał płaczące dziecko, co miało symbolizować autyzm jako tragedię. Preferowanym przez osoby ze spektrum autyzmu symbolem jest znak nieskończoności w kolorach tęczy jako symbol neuroróżnorodności lub w kolorze złotym jako symbol akceptacji autyzmu. Światowy Dzień Świadomości Autyzmu jest również krytykowany z powodu braku niesienia osobom ze spektrum autyzmu realnej pomocy. Oświetlenie budynku na niebiesko lub zmiana zdjęcia profilowego w serwisie społecznościowym na zawierające niebieskie barwy nie przynosi osobom autystycznym korzyści tak jak na przykład pomaganie im w poznawaniu przyjaciół albo promowanie ich twórczości. Krótko mówiąc, powinniśmy pomagać realnie, a nie jedynie wirtualnie.

Według społeczności osób ze spektrum autyzmu powinniśmy świętować akceptację, a nie jedynie świadomość. Sama świadomość – a więc jedynie mówienie o autyzmie – to za mało. Zamiast tego powinniśmy nieść osobom autystycznym realną pomoc i przypominać, że autyzm to nic złego, a osoby ze spektrum autyzmu zasługują na szacunek i miłość tak samo, jak każdy z nas.

Przemysław Rutkowski